Co nowego w trawie piszczy, czyli o zmianach w przepisach dotyczących postępowań z zakresu prawa własności intelektualnej

Kontynuując cykl autorskiego lata, nie sposób nie wspomnieć o zmianach, które dotyczą postępowań w przedmiocie praw własności intelektualnej. Niedawno na swoim profilu na Instagramie wspominałam Wam o zmianach z zakresu IP, które obowiązują od lipca, a wynikają z nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego uchwalonej 13 lutego 2020 roku. Nowelizacja m.in. wprowadza do kodeksu nowy dział IVG zatytułowany Postępowania w sprawach własności intelektualnej oraz przepisy uregulowane w artykułach 479⁸⁹ – 479¹²⁹.

Co się zmieni?

Obecnie sprawy z zakresu IP są rozpoznawane przed sądami powszechnymi – wydziałami cywilnymi lub gospodarczymi oraz przed sądami administracyjnymi (np. w zakresie postępowań rejestracyjnych znaków towarowych).

Od 1 lipca 2020 roku postępowania z zakresu własności intelektualnej zostały wyodrębnione, wobec czego rozpatrują je wyspecjalizowane sądy: w Warszawie, Poznaniu, Lublinie i Gdańsku – w pierwszej instancji, a wyspecjalizowane wydziały sądów w Warszawie i Poznaniu – w drugiej instancji.

Sprawy kwalifikujące się do tego rodzaju postępowań dotyczą ochrony praw autorskich i pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw na dobrach niematerialnych, a także są sprawami z zakresu zapobiegania i zwalczania nieuczciwej konkurencji, ochrony dóbr osobistych w zakresie, w jakim dotyczy ona wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług oraz ochrony dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą.

Ponadto, pełnomocnikiem w sprawach z zakresu własności intelektualnej może być również rzecznik patentowy. Wówczas, przepisy dotyczące pełnomocnika profesjonalnego będą stosowane odpowiednio. Reprezentacja przez pełnomocnika profesjonalnego będzie obowiązkowa w sprawach, których wartość przedmiotu sporu przekracza 20 000 złotych.

Należy pamiętać także, że nowe przepisy dotyczą spraw po 1 lipca, czyli nie będą miały zastosowania do spraw będących obecnie w toku.

Inne najważniejsze zmiany z zakresu postępowań dotyczących praw własności intelektualnej dotyczą wniosków o zabezpieczenie dowodów (m. in.  możliwość wnioskowania o zabezpieczenie dowodów przed rozpoczęciem postępowania czy możliwość żądania, aby pozwany wyjawił lub wydał środek dowodowy, którym dysponuje, w szczególności dokumenty bankowe, finansowe lub handlowe, służące ujawnieniu i udowodnieniu faktów) lub nowych środków obrony (m.in w postaci powództwa wzajemnego).

Co w praktyce będzie oznaczała taka zmiana przepisów?

W sądach powstaną wyspecjalizowane wydziały, a co za tym idzie pracownicy takich wydziałów będą skoncentrowani tylko na sprawach z zakresu prawa własności intelektualnej. Sędziowie orzekający w tych sprawach będę specjalnie w tym celu wyszkoleni. Wobec czego, podniesie to poziom profesjonalizmu rozpatrywania spraw.

Kolejną pozytywną zmianą wynikająca z nowelizacji jest czas rozpatrywania spraw. Z pewnością przeniesienie właściwości części spraw pod wyspecjalizowane sądy zapewni krótszy czas oczekiwania. Dodatkowo, wprowadzone rozwiązania procesowe jak wspomniane powyżej powództwo wzajemne, przyspieszy sam przebieg procesu.

Nowelizacja wydaje się być korzystna i potrzebna. Z oceną sądów własności intelektualnej będziemy musieli jednak poczekać, żeby zobaczyć, jak wygląda praktyczne funkcjonowanie wydziałów.

Czy wobec tego warto korzystać z pomocy pełnomocnika?

Na to pytanie nie ma jednej słusznej odpowiedzi. Na pewno, to zależy to od naszych preferencji. Warto odpowiedzieć sobie na pytania: czy mamy czas na zajęcie się naszą sprawą od deski do deski, czy czujemy się na siłach merytorycznie, np. pod względem znajomości przepisów, czy jesteśmy zorientowani w tym jak przebiega postępowanie w ogóle, a w szczególności w zakresu prawa własności intelektualnej.

Warto pamiętać, że nowelizacja przepisów, wyraźnie zobowiązuje do profesjonalnej reprezentacji w sprawach przekraczających 20 000 złotych.

Na koniec, podzielę się z Wami także zdaniem, które powtarzam bardzo często w kontekście umów sporządzanych przez profesjonalnych pełnomocników – „Jeśli myślisz, że napisanie dobrej umowy jest drogie, to może powinieneś przekonać się jak drogie jest napisanie złej umowy?”. Analogicznym stwierdzeniem można podsumować postępowania w sprawach z zakresu prawa własności intelektualnej, czasami warto zaufać profesjonalnemu pełnomocnikowi, żeby ominąć kosztowne i zupełnie niepotrzebne pomyłki.

Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące opisanej przeze mnie zmiany przepisów Kodeksu postępowania cywilnego lub potrzebujesz innej pomocy z zakresu IP, nie wahaj się i skontaktuj ze mną. Zapraszam Cię także do innych artykułów z cyklu prawa autorskiego: o prawie cytatu oraz o umowach w prawie autorskim.